به نقل از «ایسنا»

توسعه سازوکارهای حمایتی از افراد زیر ۱۸ سال در جمهوری اسلامی ایران

تاریخ انتشار: ۴ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۹۵۴۰۶

گزارش توسعه سازوکارهای حمایتی از افراد زیر ۱۸ سال در جمهوری اسلامی ایران از سوی ستاد حقوق بشر منتشر شد.

به گزارش ایسنا به نقل از  مدیریت ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت امور بین الملل قوه قضائیه و ستاد حقوق بشر، در راستای اجرای برنامه تحول و تعالی در دستگاه قضایی، پایش وضعیت آسیب‌های اجتماعی و حمایت از گروه‌های آسیب پذیر، هم‌­افزایی و همکاری دستگاه‌های دولتی متولی امر حوزه کودکان و زنان آسیب دیده و بهره­ گیری از ظرفیت سازمان­‌های مردم‌­نهاد و با هدف توسعه سازوکارهای حمایتی از کودکان، ایجاد و استقرار مجتمع‌­های شناسایی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی با عنوان مجتمع شوق زندگی در دستور کار قرار گرفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در این راستا، از سال ۱۴۰۰ تاکنون، سه مجتمع شوق زندگی در شهر مقدس مشهد (استان خراسان رضوی) در ۵ تیرماه ۱۴۰۱، مجتمع شوق زندگی در شهر تهران (استان تهران- پایتخت) با زیربنای ۷۰۰ متر مربع در ۲۳ مرداد ۱۴۰۲ و مجتمع شوق زندگی در شهر شیراز (استان فارس) در ۱۳ آبان­ماه ۱۴۰۲، افتتاح شدند.

ایجاد مجتمع‌­های مشابه در  سایر استان­‌ها نیز در دستور کار قرار دارد. همچنین ایجاد محیط حامی و دوست‌دار کودک، تلاش موثر برای بهتر شدن شرایط زندگی کودکان و نوجوانان، رفع چالش‌ها و آسیب‌های کودکان، ارائه مشاوره و معاضدت قضایی و حقوقی و نظارت بر حسن اجرای آراء قضائی و تصمیمات مرتبط با اطفال و نوجوانان از اهم اهداف ایجاد مجتمع‌­های شناسایی و پیشگیری از آسیب­‌های اجتماعی است.

این مجتمع‌­ها دارای بخش­‌های مختلفی جهت شناسایی، پیگیری و رفع آسیب‌های اجتماعی بوده و علاوه بر دادیاران و قضات، متخصصین مددکاری و روانشناسی، وکلا و سازمان­‌های مردم نهاد نیز در آن­ها حضور داشته و خدمات بسیار متنوعی در دو حوزه اجتماعی و قضایی با ارجحیت مداخلات اجتماعی بر مداخلات قضائی به مراجعه کنندگان ارائه می‌کنند.

خدمات ارائه شده در مجتمع­‌های شوق زندگی

خدمات حوزه قضایی: حوزه قضایی مجتمع شوق زندگی متشکل از شعبه دادگاه خانواده، شعب رسیدگی، شعبه ارجاع، دفتر و حسابداری است و خدمات زیر را به مراجعین ارائه می‌­نماید:

تعیین سرپرست قانونی برای کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال که فاقد ولی خاص هستند؛
تعیین سرپرست قانونی برای افردی که دچار حجر شده ­اند (جنون یا سفاهت)؛
تعیین سرپرست برای افرادی که به علت غیبت امکان مدیریت بر امور فرزندان خود را ندارند؛
مدیریت امور اموالی که فاقد صاحب هستند؛
مدیریت امور اموالی که فاقد وارث هستند؛
رسیدگی به پرونده‌های فرزندخواندگی و امین موقت کودکان و نوجوانان؛
رسیدگی به پرونده‌­های مرتبط با احراز رشد کودکان و نوجوانان.

خدمات حوزه اجتماعی: حوزه اجتماعی شامل واحد مددکاری، واحد آموزش و پژوهش، واحد سازمان‌های مردم نهاد، واحد سازمان‌های دولتی و واحد عمومی می‌­باشد و در هر واحد خدمات زیر ارائه می‌­شود:
واحد مددکاری با رصد دقیق شرایط فردی، خانوادگی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی افراد تلاش می‌­کند شرایط قضاوت توأم با شناخت و تشخیص صحیح را فراهم کرده و با پیگیری وضعیت مددجویان و نظارت بعد از تشخیص، در جهت ایجاد تغییر، توانمندسازی و ایجاد امنیت اجتماعی- روانی تلاش می­‌کند.
واحد آموزش و پژوهش اقداماتی اعم از تهیه و ایجاد بانک اطلاعاتی جامع از موضوعات و آسیب‌های اجتماعی مورد ارجاع در دایره سرپرستی دادگستری براساس دسته بندی موضوع آسیب‌­ها، ارائه گزارشات آماری دوره‌ای به منظور شناسایی وضعیت موجود، شناسایی موضوعات مسئولیت­‌ساز و شناسایی گروه‌های آسیب پذیر و تمرکز بر آن‌ها را  انجام می‌­دهد.
واحد سازمان‌های مردم نهاد با جذب مشارکت نهادهای مردمی از جمله مؤسسات حقوقی، مشاوره­ای، مؤسسات خیریه و ... به منظور توجه نظام‌مند، پایدار و دانش بنیان به ظرفیت‌ها و توانمندی نهادهای مردمی برای مشارکت در زمینه‌های سیاست‌گذاری قضایی، پیشگیری از وقوع جرم، حمایت از بزه دیدگان، میانجی‌گری و صلح و سازش، نظارت بر اجرای قوانین، رسیدگی و باز اجتماعی شدن آسیب دیدگان فعالیت می­‌کند.
از جمله خدمات ارائه شده توسط این واحد، می‌­توان به موارد زیر اشاره کرد:

شناسایی و حمایت از کودکان کار و خانواده آنان طبق آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان مصوب (۱۳۸۴) (شناسایی کودک، تحویل کودک به خانواده، برنامه ریزی مورد محور برای حمایت از کودک و خانواده و کمک به خروج کودک از چرخه کار)؛
اقدامات حمایتی و معیشتی (ثبت نام مدرسه، اهدای بسته غذایی، غربالگری پزشکی و ...)؛
اقدامات ارتقاء سلامت روان (مشاوره فردی و برگزاری کارگاه‌های آموزشی)؛
اقدامات توانمندسازی (مهارت آموزی فنی، کاریابی ایمن برای کودکان بالای ۱۵ سال و ...)؛
حمایت از کودکان آسیب دیده و خانواده آنان (توانمندسازی و بازتوانی روانی کودکان و نوجوانان آسیب دیده با تکنیک برگزاری کارگاه‌های بازی درمانی، برگزاری کارگاه‌های مهارت‌های زندگی و فرزند پروری)؛
ارائه خدمات مشاوره حقوقی رایگان به شهروندان با همکاری دادگستری و وکلای داوطلب پایه یک دادگستری؛
ارائه آموزش‌های لازم به شهروندان جهت اخذ حضانت و اعطای گواهینامه؛
کنترل و کاهش آسیب‌های مرتبط با زنان آسیب دیده اجتماعی در سطوح فرد، اجتماع و خانواده از طریق حمایت و بازپروری و توانمندسازی، ایجاد زمینه باز پیوند اجتماعی، ارائه خدمات خانواده محور به زنان آسیب دیده اجتماعی، ارائه خدمات تخصصی اجتماع محور در راستای کاهش آسیب‌های اجتماعی، ایجاد امکان دسترسی آسان‌تر به خدمات حمایتی و تخصصی، ارائه آموزش‌های تخصصی لازم به زنان آسیب دیده اجتماعی، استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و کاهش تصدی گری دولت و جلب مشارک‌های غیردولتی، توسعه بسته‌های خدمتی به منظور افزایش ضریب نفوذ خدمات، ارائه خدمات کاهش آسیب به منظور کاهش رفتارهای پرخطر؛
حمایت و توانمندسازی دختران در معرض آسیب (بازه سنی ۱۲ تا ۱۸ سال)  از طریق ارائه خدمات سهل الوصول‌تر برای گروه هدف.
واحد سازمان‌های دولتی حوزه اجتماعی در راستای جذب ظرفیت سایر نهادهای اجتماعی در جهت شناسایی و کنترل آسیب‌های اجتماعی، اقدام به جذب مشارکت سایر سازمان‌های دولتی می­‌کند.
تبدیل و تغییر فضای دادسرا از محیطی بسته، دستوری، خشن و بزرگانه به محیطی باز، ارشادی، حمایتی و کودکانه و طراحی محیط مجتمع براساس نیاز کودکان از جمله ایجاد اتاق مادر و کودک، اتاق بازی، کتابخانه، تأمین تغذیه میان وعده و جوایز برای کودکان و ایجاد احساس آرامش و امنیت و تأمین رفاه حال مراجعین جامعه‌ هدف به ویژه کودکان، سالمندان و محجورین و توزیع بسته‌ ارزاق به مددجویان نیازمند، ایجاد بازارچه مشاغل خانگی و اجرای طرح لبخند از جمله اقدامات واحد عمومی حوزه اجتماعی می‌­باشد.

اهم دستاوردهای مجتمع­‌های شوق زندگی

از جمله نتایج ایجاد و فعالیت مجتمع‌­های شوق زندگی، می‌­توان به موارد زیر اشاره نمود:

کاهش میزان تشکیل پرونده در حوزه شبه‌خانواده (کاهش جداسازی کودکان از خانواده و سپردن آنها به بهزیستی با بررسی دقیق­تر مستندات)؛
تسهیل فرآیند فرزندخواندگی و امین موقت؛
جذب مشارکت‌­های مردمی و جلب توجه بسیاری از کارشناسان، متخصصین، صاحب نظران، مدیران و آحاد مردم؛
تهیه و ایجاد بانک اطلاعاتی جامع از موضوعات و آسیب‌های اجتماعی مورد ارجاع در دایره سرپرستی دادگستری براساس دسته‌بندی موضوع آسیب‌ها؛
ساماندهی کودکان کار و خیابان و خروج  آنان از چرخه کار؛
ارائه خدمات سهل الوصول‌تر برای گروه هدف (کودکان، دختران و زنان آسیب­دیده).

متن کامل گزارش ستاد حقوق بشر درخصوص توسعه سازوکارهای حمایتی از افراد زیر ۱۸ سال در جمهوری اسلامی ایران را اینجا بخوانید.

انتهای پیام 

منبع: ایسنا

کلیدواژه: ستاد حقوق بشر جمهوری اسلامی ایران شهرداري تهران تهران استانی اجتماعی سازمان محیط زیست ایران کودکان و نوجوانان آسیب های اجتماعی واحد سازمان مجتمع شوق زندگی زنان آسیب دیده حوزه اجتماعی ارائه خدمات زیر ۱۸ سال آسیب ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۹۵۴۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

نگاهی به آسیب‌های نوپدید فضای مجازی

بسیاری از افرادی که به اینترنت اعتیاد دارند هرگز آن را نمی‌پذیرند، زیرا برای آن‌ها اینترنت جزئی از زندگی محسوب می‌شود ولی با وجود این روانشناسان بر این باورند که فرد معتاد به اینترنت دارای نشانه‌هایی است که می‌توان از این طریق به وابستگی فرد به اینترنت پی ببرد.

خبرگزاری ایمنا؛ فرزانه دهقانی، دکترای ارتباطات و رسانه در یادداشتی با موضوع آسیب‌های نوپدید فضای مجازی نوشت:

«گسترش جامعه اطلاعاتی و ارتباطی و نیز شکل شکل‌گیری جهان مجازی در کنار جهان واقعی فرایند زندگی را دستخوش تغییرات زیادی کرده است؛ افزایش تصاعدی ضریب نفوذ اینترنت در ایران و تأثیر استفاده بیش از حد بروی خانواده‌ها، چنانچه به‌صورت برنامه، برنامه‌ریزی و مدیریت نشده در این فضا قرار گیرند خانواده و جامعه را نیز دچار مشکل خواهند کرد، اما قسمت مهم این پژوهش مؤلفه اعتیاد مدرن و آسیب‌های نوپدید که به‌عنوان عنصر اساسی و اصلی است، در واقع استفاده بیش از حد و بیمار گونه از اینترنت که باعث دور شدن فرد از دوستان و خانواده خانواده‌اش شود و اختلالات رفتاری یا شخصیتی را در وی ایجاد کند، اعتیاد به اینترنت یا شبکه‌های اجتماعی نامیده می‌شود، این اعتیاد که سرآمد همه اعتیادهای رفتاری است رشد روزافزونی پیدا کرده و عوارض ناگواری به همراه دارد. اعتیاد به اینترنت نیز با علائمی همراه است: همچون اضطراب، افسردگی، کج خلقی، بی قراری، تفکرهای وسواسی، کناره کناره‌گیری، اختلالات عاطفی و از هم گسیختگی روابط اجتماعی (علوی و جنتی فرد ،۱۳۹۰، ص .۲۲؛ سهراب زاده ،۱۳۸۹).

استفاده از اینترنت علاوه بر اینکه مزایای تأثیرگذار متعددی بر جوامع دارد ولی از سوی دیگر اثرات منفی از جمله اطلاع رسانی جهت‌دار و غیر منصفانه، نادیده گرفتن هویت ملی و دینی جوامع مختلف، تخریب باورهای اخلاقی، فرهنگی، آداب و سنن پیشرو و شبهه افکنی و تردید پردازی‌های کاذب، تزلزل بنیان خانواده، پوچی گرایی، القای ناهنجاری‌های انسانی، تضییع نیرو و استعدادهای انسانی، مشکلات جسمانی و… از جمله جنبه‌های منفی این شبکه‌های ارتباطی جدید است (علوی وجنتی فرد ،۱۳۹۰).

گسترش فضای مجازی و استفاده بیش از حد در حوزه فردی شامل تغییرات سبک زندگی به منظور گذراندن زمان بیشتر در شبکه و کاهش کلی فعالیت‌های بدنی و بی‌توجهی به سلامت فردی در نتیجه فعالیت اینترنتی، اجتناب از فعالیت‌های مهم زندگی، کمبود خواب و یا تغییر الگوهای خواب برای گذراندن زمان بیشتری در شبکه، کاهش معاشرت و در نتیجه ازدست دادن دوستان، غفلت از خانواده و دوستان، بی‌توجهی به مسئولیت‌های شغلی و شخصی، خشونت بیش از حد، پرخاشگری، تغییر عادت‌های رفتاری، بی توجهی به نظافت شخصی و… در حوزه رابطه فرزندان و والدین نیز تغییراتی به وجود آورده است که از جمله آن به کاهش نقش خانواده به عنوان مرجع، کاهش ارتباط والدین با فرزند، شکاف نسلی به دلیل رشد تکنولوژی، از بین رفتن حریم بین فرزندان و والدین و ایستادن در برابر یکی از والدین یا هر دو را می‌توان نام برد. در بحث ازدواج‌ها نیز مسائلی چون ناپایداری ازدواج‌ها، تغییر الگوی همسرگزینی، نداشتن مهارت‌هایی برای ازدواج ناتوانی والدین برای آموزش به فرزندان، افزایش روابط دختر و پسر در زمان نامزدی بدون عقد، تمایل به دریافت مهریه‌های سنگین، بالا رفتن سن ازدواج و افزایش تنوع‌طلبی جنسی مردان و … را می‌توان اشاره کرد (جعفری و دیگران ،۱۳۹۱؛ منایز ،۲۰۱۵)

بسیاری از افرادی که به اینترنت اعتیاد دارند هرگز آن را نمی‌پذیرند، زیرا برای آن‌ها اینترنت جزئی از زندگی محسوب می‌شود ولی با وجود این روانشناسان از جمله سامسون و کین بر این باورند که فرد معتاد به اینترنت دارای نشانه‌هایی است که می‌توان از این طریق به وابستگی فرد به اینترنت پی ببرد، هرچند که این نشانه‌ها به تنهایی نمی‌توانند معیار مستقل و کاملی برای اعتیاد مجازی به شمار آیند، انجمن روانپزشکان آمریکا (APA ) معیارهایی را مشخص کرده است که فرد باید حداقل ۳ مورد از این معیارها را حداقل به مدت ۱۲ ماه داشته باشد:

۱- زمان پرداختن به امور شخصی خود را صرف شبکه‌های اجتماعی می‌کند؛ از جمله ساعات ضروری برای خواب را در این فضاها سپری می‌کند.

۲- تغییر عادت رفتاری؛ استفاده از اینترنت باعث می‌شود که شخص از سایر فعالیت‌هایی که قبلاً برای او لذت بخش بوده، دست بکشد.

۳- زمانی که باید تکالیف درسی یا کاری انجام دهد، در اینترنت سپری می‌کند. (رابرتس ،۱۳۹۲)

۴- چنانچه ارتباط با شبکه‌های اجتماعی به دلیلی قطع شود، احساس افسردگی، بی قراری و بدخلقی می‌کند.

۵-خسته‌تر و کج خلق تر از زمانی است که اینترنت جزئی از زندگی وی نبود . دامنه تنش‌های عصبی او بالاتر است و از سردردهای عصبی رنج می‌برد .

۶- بیش از حد خشونت نشان می‌دهد و پرخاشگری و قانون شکنی می‌کند.

۷-در زمان دل مشغولی‌های فکری و ذهنی، ساعات متمادی را صرف چک کردن شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانند .

۸- هنگامی که فرد دسترسی به شبکه‌های اجتماعی ندارد دائم به استفاده مجدد از آن فکر می‌کند و ذهن خود را مشغول نوع فعالیت‌های موردنظر می‌کند.

۹- روزی چند بار و به‌طور مرتب شبکه‌های اجتماعی و گروه‌ها و کانال‌های خود رابررسی می‌کند.

۱۰-در حین اتصال به شبکه‌های اجتماعی ، زمان خود را از دست می‌دهد و متوجه گذشت زمان نیست.

۱۱- زمان بسیار کوتاهی برای وعده‌های غذایی صرف می‌کند و به علت از بین رفتن وعده‌های غذایی کمبود وزن پیدا می‌کند. (امیدوار و صارمی ،۱۳۸۱)

۱۲- هنگام استفاده از شبکه‌های اجتماعی احساسی آمیخته به خوشنودی و گناه می‌کند

۱۳- ترجیح می‌دهد به اینترنت وصل شود تا اینکه با دوستان یا خانواده باشد. و به عبارتی دیگر به دوستان خانواده و کلیه مسئولیت‌های خود پشت پا می‌زند.

۱۴- روابط جدیدی با افرادی که هنگام ورود به شبکه‌های اجتماعی با آنها آشنا شده، تشکیل می‌دهد و بیشتر مایل است با آنها ارتباط برقرارکند .

۱۵- کمتر از خانه بیرون می‌رود و فعالیت‌های اجتماعی او کاهش چشمگیری پیدا می‌کند.

۱۶- راجع به اینکه چه مدت برخط بوده است یا در مورد میزان ساعات صرف شده در فضای شبکه‌های اجتماعی به خانواده، والدین، همسر و یا رئیس خود دروغ می‌گوید .

۱۷- دیگران از او به علت صرف زمان طولانی در اینترنت ناراحت هستند و مرتب از او گله می‌کنند.

۱۸- در موقعی تنهایی و خلوت و زمانی که کسی در خانه نیست، به سراغ فضا می‌رود.

۱۹- از محدودیت‌های زمانی که برای وی به منظور استفاده از اینترنت تعیین شده است، سرپیچی می‌کند.

۲۰- تمام تلاش‌ها برای محدود ساختن ساعات استفاده از اینترنت بی نتیجه مانده است. (جعفری و دیگران ،۱۳۹۱)

مخاطب ایرانی با رسانه‌های مدرن از قبیل اینترنت و تلفن همراه که مجهز به امکانات پیامک و بلوتوث است نیز مواجه است، سبد فرهنگی خانواده ایرانی دچار تغییرات فراوانی شده است که همگی به نوعی مروج سبک زندگی مدرن است که خاستگاه این نوع سبک زندگی تمدن غربی است و ترویج این شیوه از زندگی، لاجرم تمام مؤلفه‌های معرفتی تمدن غرب را شایع می‌سازد و موجب می‌شود بی‌سامانی در مسائل فرهنگی و اجتماعی در کشور افزایش یابد؛ در این خصوص مدیران و برنامه ریزان و سیاست گذاران اجرایی و کاربردی، لازم است که در راستای کاهش مشکلات ناشی از استفاده شبکه‌های اجتماعی با برگزاری دوره‌ها، جلسات کارگاهی، بازدیدهای علمی و آموزشی و تصویب سیاست‌ها، نظام‌های کنترل کیفی و فنی برنامه‌ریزی‌هایی انجام دهند.»

کد خبر 748386